Özbekistan’da halk yarın anayasa değişikliği için referandum için sandık başına gidecek.
Vatandaşlar, “Özbekistan Anayasa Kanunu’nu kabul ediyor musunuz?” sorusuna “Evet” veya “Hayır” cevabını verecektir.
21 milyondan fazla kayıtlı seçmenin bulunduğu Özbekistan’da referandum için 11 bine yakın sandık kurulacak. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 39 ülkede kurulan 55 sandıkta yurt dışındaki vatandaşlar da oy kullanabilecek.
25 Haziran 2022’de anayasada, insan hak ve özgürlükleri, toplum ve birey, ülkenin idari-bölgesel yapısı ve idaresi, cumhurbaşkanlığı görev süresinin 5 yıldan 7 yıla uzatılması, bazı yetkilerin devri cumhurbaşkanı meclise, yetki ve vekiller yerel yöneticilere, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’ne. Ülkenin statüsüne ilişkin unsurların değiştirilmesine yönelik bazı öneriler kamuoyunun tartışmasına açıldı.
Yasama Meclisi’nin 10 Mart’ta yapılan genel kurulunda “Özbekistan Anayasasında Yeni Düzenlemelere Dair Kanun” kabul edilmiş, ardından Senato Genel Kurulu söz konusu yeni düzenleme ve değişikliklerin yer aldığı anayasa taslağının sunulmasını onaylamıştır. 30 Nisan’da yapılacak referanduma gidildi.
anayasa taslağı
Yarın yapılacak referandumda halk tarafından oylanacak olan taslakta, anayasaya 27 yeni madde eklenirken, 128 maddenin 91’inde değişiklik yapılacak.
Özbekistan’ın sosyal, laik ve hukuk devleti olarak tanımlanan yeni anayasada, devletin sosyal yükümlülüklerine ilişkin normlar üç kat artırılacak ve “insan hak ve hürriyetlerini sağlamak devletin en yüksek hedefidir” normu yer alacak. dahil edilecek.
Ülkede dışa açıklık politikasının sürdürülmesine, etkin bir sivil toplumun oluşturulmasına ve kamu denetim kurumlarının daha da geliştirilmesine ilişkin normları içeren yeni anayasaya göre, 2026 yılından itibaren il ve ilçe belediye başkanları seçimle göreve seçilemeyecek. aynı zamanda il veya ilçe meclisi başkanı.
Ülke parlamentosunun üst kanadı olan Senato’nun üye sayısının 100’den 65’e düşürülmesi öngörülen anayasa taslağında, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’nin statüsüne ilişkin herhangi bir değişiklik yapılmayacak.
Yeni anayasa Mirziyoyev’in yeniden seçilmesinin önünü açacak
Revize edilen anayasa taslağı halk oylamasında kabul edilirse, Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in yeniden bu göreve seçilmesinin önü açılacak.
Yeni anayasa, 2016’da ilk kez seçildikten sonra 2021’den itibaren ikinci dönemini yaşayan Mirziyoyev’in yeniden cumhurbaşkanı seçilmesini sağlayacak.
Anayasa taslağında cumhurbaşkanına ilişkin yeni düzenlemeler yapılırken, cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinin bir kısmı meclise devredilecek ve cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldan 7 yıla çıkarılacak.
Mevcut anayasadaki bir kişinin arka arkaya en fazla 2 defa cumhurbaşkanı seçilme hakkıyla ilgili maddesi yeni anayasa taslağında da korunuyor.
Anayasa taslağının halk oylamasıyla yürürlüğe girmesinin ardından cumhurbaşkanı, meclis ve senato başkanları, vali, il ve ilçe meclis başkanları, Cumhuriyet başsavcısı ve yüksek mahkeme başkanı gibi üst düzey yetkililerin önceki görevleri, dikkate alınmayacak ve diğer vatandaşlar gibi anayasaya uygun gidip gelecekler. en fazla 2 kez seçilebilir.
Karakalpakistan’daki olaylar
Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’nin Özbekistan anayasasındaki statüsünün değiştirilmesine yönelik bazı önerilerin kamuoyunda tartışılmaya başlanmasının ardından 1 Temmuz 2022’de bölgede başlayan protestolar, çok sayıda kişinin ölümüne neden olan şiddet olaylarına dönüştü.
Bunun üzerine Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, gösterilerin yapıldığı Nukus’a giderek Karakalpakstan’ın statüsünün değişmeyeceğini anayasaya koydu.
